[HƯỚNG DẪN CHI TIẾT 2025] 7 bước mở cơ sở sản xuất thực phẩm đúng quy định, đảm bảo an toàn

Trong bối cảnh ngành thực phẩm ngày càng được siết chặt quản lý, việc mở cơ sở sản xuất thực phẩm không chỉ dừng lại ở việc xây dựng nhà xưởng và đưa sản phẩm ra thị trường. Điều quan trọng hơn là đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt hệ thống các thủ tục pháp lý, kỹ thuật và an toàn thực phẩm.

Bài viết này cung cấp hướng dẫn mở cơ sở sản xuất thực phẩm chi tiết qua 7 bước quan trọng. Đây là quy trình mở cơ sở sản xuất thực phẩm đầy đủ, giúp cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ xây dựng cơ sở theo đúng quy định pháp luật hiện hành, hạn chế rủi ro, đảm bảo pháp lý và phát triển bền vững.

BƯỚC 1: Đăng Ký Kinh Doanh Sản Xuất Thực Phẩm

Đây là bước đầu tiên và bắt buộc khi bạn muốn mở cơ sở sản xuất thực phẩm.

• Hộ kinh doanh cá thể: thực hiện đăng ký tại UBND cấp quận/huyện (Lưu ý: Sau khi bỏ cấp huyện, có thể thủ tục đăng ký sẽ chuyển về UBND cấp xã/phường).
• Doanh nghiệp (TNHH, cổ phần): thực hiện đăng ký tại Sở Tài chính.

Đáng chú ý, từ năm 2026, theo lộ trình của Bộ Tài chính, Việt Nam sẽ chính thức bãi bỏ hình thức thuế khoán cho hộ kinh doanh. Đồng thời, nhiều chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng và đất đai sẽ được triển khai cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do đó, việc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp khi mở xưởng sản xuất thực phẩm là xu hướng được khuyến khích.

BƯỚC 2: Thiết Kế và Xây Dựng Nhà Xưởng Sản Xuất Thực Phẩm Theo Đúng Quy Định

Thiết kế nhà xưởng sản xuất thực phẩm phải tuân thủ các tiêu chuẩn nhà xưởng sản xuất thực phẩm về vệ sinh và kỹ thuật:

• Bố trí mặt bằng theo nguyên tắc một chiều, tránh giao cắt giữa nguyên liệu và thành phẩm.
• Sàn, tường, trần phải nhẵn, không thấm nước, dễ vệ sinh.
• Cửa ra vào, cửa sổ cần có lưới chắn côn trùng, hạn chế bụi.
• Trang bị bồn rửa tay, xà phòng, khăn lau sạch tại lối vào khu chế biến.
• Nhà vệ sinh phải tách biệt, không mở thông trực tiếp vào khu sản xuất.
• Có khu chứa rác thải riêng, có nắp đậy, và phải được bố trí xa khu sản xuất.

Ngoài ra, nếu cơ sở có nguy cơ cháy nổ hoặc diện tích >300m², cần thực hiện đầy đủ thủ tục về Phòng cháy chữa cháy (PCCC) và lập Kế hoạch bảo vệ môi trường theo đúng quy định tại Luật Bảo vệ môi trường. Đây là một phần quan trọng của điều kiện mở cơ sở sản xuất thực phẩm.

Tham khảo: 5 NGUYÊN TẮC VÀNG KHI THIẾT KẾ NHÀ XƯỞNG THỰC PHẨM

BƯỚC 3: Xin Giấy Chứng Nhận Đủ Điều Kiện An Toàn Thực Phẩm (GCN ATTP)

Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm (thường gọi là giấy phép an toàn thực phẩm) là bắt buộc đối với các cơ sở chế biến, sơ chế, đóng gói thực phẩm.

• Hộ kinh doanh, tổ hợp tác, cơ sở nhỏ: nộp hồ sơ tại Phòng Kinh tế hoặc Phòng Y tế thuộc UBND cấp quận/huyện.
• Doanh nghiệp, hợp tác xã: nộp tại Sở Y tế, Sở Công Thương hoặc Sở Nông nghiệp & PTNT, Ban/Sở An toàn thực phẩm tùy theo loại hình sản phẩm.

Hồ sơ cần chuẩn bị để xin giấy phép an toàn thực phẩm bao gồm:

• Đơn đề nghị cấp GCN ATTP.
• Bản mô tả cơ sở vật chất, thiết bị, quy trình sản xuất.
• Giấy đăng ký kinh doanh.
• Giấy khám sức khỏe của nhân sự trực tiếp sản xuất.

BƯỚC 4: Sản Xuất Thử và Kiểm Nghiệm Sản Phẩm Thực Phẩm

Sau khi hoàn thiện nhà xưởng và được cấp GCN ATTP, cơ sở có thể sản xuất thử để lấy mẫu đi kiểm nghiệm sản phẩm thực phẩm.

• Mẫu sản phẩm phải được gửi đến các phòng kiểm nghiệm được công nhận ISO/IEC 17025.
• Kiểm tra các chỉ tiêu theo quy định tại QCVN, TCVN như: vi sinh vật, kim loại nặng, độc tố nấm mốc, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, hàm lượng phụ gia, chất bảo quản…… tuỳ theo bản chất, thành phần của sản phẩm
• Lưu ý: phiếu kiểm nghiệm sản phẩm thực phẩm có hiệu lực trong vòng 12 tháng.
• Đối với một số sản phẩm đặc thù như nước uống đóng chai, cần kiểm nghiệm thêm chất lượng nguồn nước đầu vào.
• Từ 01/01/2026, nhiều nhóm thực phẩm bao gói sẵn sẽ bắt buộc phải ghi thành phần dinh dưỡng trên nhãn, vì vậy các cơ sở nên chủ động thử nghiệm thêm các chỉ tiêu này ngay từ đầu.

BƯỚC 5: Thiết Kế Nhãn Sản Phẩm Thực Phẩm Đúng Quy Định

Thiết kế nhãn sản phẩm thực phẩm phải tuân thủ quy định nhãn thực phẩm tại Nghị định 43/2017/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP:

• Các nội dung bắt buộc trên nhãn thực phẩm:
  • Tên sản phẩm.
  • Thành phần cấu tạo.
  • Định lượng.
  • Ngày sản xuất – Hạn sử dụng.
  • Thành phần dinh dưỡng (nếu thuộc diện bắt buộc từ 2026).
  • Hướng dẫn bảo quản, sử dụng.
  • Tên và địa chỉ tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm.
  • Xuất xứ hàng hóa.
• Nhãn cần trình bày bằng tiếng Việt, rõ ràng, dễ đọc, không tẩy xóa, đúng kích thước chữ quy định.

Tham khảo: Thông tư 29/2023/TT-BYT – Quy định mới về cách ghi thành phần và giá trị dinh dưỡng trên nhãn thực phẩm

BƯỚC 6: Lập Hồ Sơ Tự Công Bố Sản Phẩm Thực Phẩm

Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP, mọi sản phẩm thực phẩm bao gói sẵn khi đưa ra thị trường đều phải thực hiện tự công bố sản phẩm thực phẩm.

• Hồ sơ tự công bố sản phẩm bao gồm:
  • Bản tự công bố sản phẩm (theo mẫu Mục A – Nghị định 15/2018/NĐ-CP).
  • Phiếu kiểm nghiệm còn hiệu lực.
  • Mẫu nhãn sản phẩm đã thiết kế.
• Doanh nghiệp có thể niêm yết công bố tại cơ sở hoặc đăng tải công khai trên website, đồng thời gửi hồ sơ đến cơ quan quản lý chuyên ngành (Sở Y tế, Sở NN&PTNT, Sở Công Thương hoặc Ban/Sở An toàn thực phẩm tùy địa phương).

BƯỚC 7: Chứng Nhận Hệ Thống HACCP / ISO 22000 (Khuyến Khích)

Dù không phải là thủ tục mở cơ sở sản xuất thực phẩm bắt buộc, chứng nhận HACCP hoặc chứng nhận ISO 22000 đang dần trở thành điều kiện cần thiết, đặc biệt khi:

• Đưa sản phẩm vào siêu thị, chuỗi phân phối, nhà hàng lớn.
• Làm việc với các đối tác xuất khẩu.
• Nâng cao uy tín và niềm tin người tiêu dùng.

Việc áp dụng các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm này giúp cơ sở:

• Kiểm soát rủi ro an toàn thực phẩm hiệu quả.
• Chuẩn hóa quy trình sản xuất.
• Giảm thiểu sai sót, chi phí xử lý sự cố.
• Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Ngoài ra, khi cơ sở đã đi vào hoạt động ổn định, doanh nghiệp có thể đăng ký thêm mã số mã vạch, đăng ký nhãn hiệu để giúp bảo vệ thương hiệu, nâng cao uy tín và mở rộng cơ hội vào siêu thị, xuất khẩu.

Kết Luận

Việc mở cơ sở sản xuất thực phẩm không chỉ là bước khởi đầu của hành trình kinh doanh mà còn là cam kết lâu dài với chất lượng, sự an toàn và uy tín sản phẩm. Tuân thủ đúng các quy trình mở cơ sở sản xuất thực phẩm pháp lý – kỹ thuật ngay từ đầu là cách để doanh nghiệp phát triển bền vững, tiết kiệm chi phí, và xây dựng lòng tin từ khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý.

📞 Doanh nghiệp cần hỗ trợ thủ tục mở cơ sở sản xuất thực phẩm, công bố sản phẩm, thiết kế nhãn hoặc chứng nhận HACCP – ISO 22000? Liên hệ hotline hoặc gửi yêu cầu qua website để được hỗ trợ MIỄN PHÍ bước đầu.