11 lời khuyên để đề phòng ngộ độc thực phẩm

Thực phẩm sạch luôn có một ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe con người, sử dụng thực phẩm không hợp vệ sinh, không an toàn đều có thể bị ngộ độc. Để đảm bảo an toàn thực phẩm, cần thực hiện ăn chín, uống sôi, rửa tay sạch trước khi ăn, và sử dụng thực phẩm sạch được sản xuất bởi các cơ sở đã được chứng nhận HACCP/ ISO 22000/ các tiêu chuẩn tương đương khác. HACCP hiện đang được WHO khuyến cáo mạnh mẽ để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng nên trang bị cho mình kiến thức về chế biến, bảo quản thực phẩm,

1. Đi chợ buổi sáng
Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Chò – Chủ nhiệm bộ môn Dinh Dưỡng, BV 103 (Học viện Quân Y), cần chọn mua thực phẩm tươi, sạch vì mùa hè thực phẩm rất dễ ôi thiu, biến chất do nhiễm khuẩn. Chọn những thực phẩm giữ được màu tự nhiên, không có màu sắc và mùi vị lạ, biểu hiện ôi thiu. Nên đi chợ vào buổi sáng sớm vì có nhiều thực phẩm tươi mới dễ lựa chọn.

Khi chọn thịt cần chọn thịt tươi đã qua kiểm dịch, mặt ngoài khô bóng, khối thịt rắn chắc, ngón tay ấn vào thịt tạo thành vết lõm nhưng không để lại dấu vết khi nhấc ngón tay ra. Cá nên chọn con đang sống, mắt vẫn trong suốt, mang màu đỏ tươi, vây óng ánh…

2. Không để lẫn thực phẩm sống với thức ăn đã nấu chín
Khi đi chợ, mọi người nên tách riêng các loại thịt, thực phẩm từ gia cầm, không cho lẫn vào rau. Bọc kín từng loại thịt này trong túi nilông để nước chảy ra không dính vào thực phẩm khác.

Nếu thực phẩm chưa chế biến ngay cần cho vào tủ lạnh bảo quản. Thịt, cá, tôm… khi mua về nên rửa sạch, cho vào túi bóng hay hộp nhựa riêng với từng loại thực phẩm rồi để vào tủ lạnh. Những thực phẩm này nên để ở dưới cùng ngăn bảo quản lạnh, vì nếu có dịch chảy ra sẽ không làm ướt các thực phẩm khác. Rau quả cần để vào ngăn mát của tủ lạnh. Thức ăn chín không đựng vào dụng cụ vừa đựng thực phẩm sống, nhất là thịt, cá…

3. Đun lại thức ăn trước khi cất vào tủ lạnh
Theo ông Trịnh Ngọc Khải –  Chủ tịch CLB đầu bếp chuyên nghiệp Hà Nội, nhiều người có thói quen bỏ thức ăn thừa vào tủ lạnh, khi ăn mới đun nấu lại. Như thế không tốt bởi tủ lạnh chỉ kiềm chế sự phát triển của vi khuẩn chứ không thể diệt khuẩn. Hãy đun sôi diệt khuẩn, để nguội mới cất vào tủ lạnh. Khi ăn nên hâm nóng ở nhiệt độ 70 – 100 độ C mới an toàn.  Nếu để thực phẩm ở môi trường ngoài trời quá 4 tiếng rất dễ biến chất và ngộ độc. Nên bảo quản thực phẩm, đồ ăn thức uống ở điều kiện che đậy, nhiệt độ dưới 4 độ C.

4. Không để quá nhiều thực phẩm trong tủ lạnh

Việc cất trữ quá nhiều thứ trong tủ lạnh sẽ khiến không khí lạnh trong tủ không được lưu thông, nhiệt độ ngăn mát, ngăn đá không đảm bảo nên làm ảnh hưởng tới chất lượng thực phẩm. Đặc biệt, việc để chung thực phẩm tươi sống với thức ăn chín cùng một ngăn trong tủ lạnh dễ làm gia tăng ô nhiễm thực phẩm và làm cho thực phẩm nhanh bị hỏng.

5. Rửa sạch rau rồi mới thái nhỏ

PGS.TS Nguyễn Thanh Chò cho biết, để tránh và hạn chế các loại thuốc trừ sâu, hóa chất bảo quản, tốt nhất rau sống trước khi ăn cần phải ngâm vào nước gạo trong 30 phút, sau đó rửa sạch dưới vòi nước nhiều lần. Việc ngâm nước muối không có tác dụng làm sạch rau mà chỉ làm cho rau bị đen và nát.

Ngay cả hoa quả cũng không nên ngâm nước muối mà cần phải ngâm trong nước sạch để pha loãng nồng độ hóa chất. Nên ngâm trước khi ăn khoảng 30 phút.

Trước khi nấu, rau xanh cần rửa sạch rồi mới thái nhỏ. Nhiều người thường thái nhỏ rau, hay vò nát rau khi rửa như rau ngót, rau cải… Việc này không những rau không sạch mà còn làm mất các dưỡng chất.

6. Sử dụng các dụng cụ riêng biệt

Đừng tùy tiện dùng thớt thái đồ tươi sống để sử dụng tiếp với trái cây, bánh mì hay các món ăn đã qua nấu nướng. Do vi khuẩn từ đồ tươi sống hoàn toàn có thể xâm nhập vào những món đồ chín hoặc ăn được ngay khi bạn sử dụng chung trên một chiếc thớt, từ đó sẽ làm ảnh hưởng đến dạ dày lúc bạn ăn vào.

7. Vệ sinh dụng cụ và tay trước khi chế biến

Bạn cần rửa tay bằng nước ấm cùng với xà bông diệt khuẩn, sau đó lau khô tay với khăn vải mềm, nếu cẩn thận hơn có thể dùng bông gòn thấm cồn lau lên đôi bàn tay. Việc rửa tay có tác dụng ngăn ngừa sự lây lan các vi khuẩn có hại qua đường ăn uống.

Nên rửa tay trước khi ăn và sau khi chế biến thực phẩm, đặc biệt là đối với những loại thực phẩm tươi sống. Những vật dụng trong ăn uống cũng nên được rửa sạch với nước rửa bát và nước sạch để loại trừ những loại vi khuẩn gây hại.

8. Ăn ngay khi thức ăn vừa được nấu chín

Các loại thực phẩm cần được nấu chín trước khi ăn để loại trừ nguy cơ bị ngộ độc. Theo các chuyên gia, thức ăn an toàn cần nấu chín ở nhiệt độ 70 – 100 độ C để loại trừ nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm. Nên ăn ngay khi thức ăn vừa được nấu chín xong.

9. Dọn dẹp nhà bếp thường xuyên

Vi khuẩn hoàn toàn có thể lây lan rất nhiều trong căn bếp nhà bạn, do đó, bạn nên dọn dẹp sạch sẽ bàn bếp, xung quanh bếp nấu và chậu rửa cả trước và sau khi chuẩn bị thức ăn, nhất là sau khi chế biến các thực phẩm tươi sống. Nếu nhà không có sẵn thuốc xịt kháng khuẩn hoặc nước tẩy trùng, bạn có thể dùng xà phòng và nước nóng để giữ cho nhà bếp luôn sạch sẽ.

10. Rửa bát đũa sạch sẽ

Khi bạn để thức ăn thừa lưu lại trên bát đũa thì chúng sẽ bị ôi thiu và sản sinh ra các vi khuẩn gây ngộ độc nếu bạn giữ quá lâu trong thời tiết nắng nóng. Vậy nên, hãy rửa bát thật sạch sau khi ăn và phơi chúng ở nơi khô thoáng, sạch sẽ trước khi sử dụng lại. Mặt khác, các loại khăn lau bát hoặc chạn để bát cũng cần được vệ sinh sạch sẽ thường xuyên, vì môi trường ẩm ướt sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan gây bệnh.

11. Tránh ăn uống ngoài đường

Mặc dù ngoài đường có rất nhiều hàng quán bán đủ món ăn ngon lạ, hấp dẫn. Tuy nhiên, mùa hè lại chính là thời điểm lý tưởng để vi khuẩn phát triển và lây lan, đặc biệt là ở những quán ăn đông đúc và không đảm bảo vệ sinh. Do đó, việc hạn chế ăn uống ngoài đường và tự chuẩn bị đồ ăn sẽ tốt hơn cho sức khỏe của bạn. Còn nếu phải ăn bên ngoài, hãy lựa chọn những hàng quán thật sạch sẽ và đảm bảo.

Phòng ngừa là cách chữa bệnh tốt nhất trong hàng loạt các biện pháp đối phó với các vấn đề ngộ độc thực phẩm. Vậy nên, người tiêu dùng hãy lưu ý để tránh những rủi ro đáng tiếc này cho chính bản thân mình.